Και τώρα για τις πρακτικές λεπτομέρειες για να μη λένε ότι δεν γίνεται (όταν μάλιστα σήμερα μπαίνουν 7/8 σε ΑΕΙ/ΑΤΕΙ , για τον όγδοο υποφέρει αυτό το μαρτύριο η Ελληνική Οικογένεια?). Το άρθρο δημοσιεύτηκε το 2003 με ορίζοντα πλήρους εφαρμογής το 2007. Ας εφαρμοστεί λοιπόν τώρα με ορίζοντα πλήρους εφαρμογής το 2020.Αλλά ποιός να το εφαρμόσει ,θα μου πείτε.......
Ο περιορισμός της πρόσβασης στα Πανεπιστήμια ήταν επιβεβλημένος τόσο στη χώρα μας όσο και σε όλο τον κόσμο, με δεδομένη την πρακτική αδυναμία διάθεσης των περιορισμένων εκπαιδευτικών πόρων και υποδομών αδιακρίτως σε όποιον το επιθυμεί. Σήμερα, η τεχνολογία επιτρέπει την άρση του περιορισμού αυτού και μάλιστα σε ένα παγκόσμιο εκπαιδευτικό χώρο, ενώ ταυτόχρονα, στην Ελλάδα και γενικότερα στην Ευρώπη το δημογραφικό πρόβλημα σε συνδυασμό με τα νέα τριτοβάθμια ιδρύματα, επιτρέπει την συνολική επανεξέταση του ζητήματος των εισαγωγικών εξετάσεων. Το σύστημα αυτό έχει δοκιμαστεί για δεκαετίες στην Ελλάδα και είναι γενικά αποδεκτό ότι δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει, με χαρακτηριστικότερα εκείνα της παραπαιδείας, της μετατροπής των σχολείων σε εξεταστικά κέντρα, των μαθητών και των γονέων σε "βαθμοθήρες", αλλά και της οικονομικής αιμορραγίας της ελληνικής οικογένειας σε φροντιστήρια και ιδρύματα της αλλοδαπής.
Πιστεύω ότι πρέπει κάποτε τα παιδιά μας να πηγαίνουν στο σχολείο για να μάθουν γράμματα και όχι για να περάσουν κάποιες εξετάσεις. Έχοντας πλήρη και έγκαιρη συναίσθηση των παραπάνω, είμαι ανάμεσα σε κείνους που είχαν τη διορατικότητα και το θάρρος να προτείνω την κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων από το 1993, πράγμα που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από τη συντηρητική παράταξη. Σήμερα η πρόταση για την κατάργηση των εξετάσεων είναι πράγματι εφικτή, όχι ασφαλώς αυτόματα, αλλά με κατάλληλες και εύστοχες ενέργειες, η κεντρική ιδέα των οποίων συνοψίζεται σε τρία βήματα ως ακολούθως.
Πρώτο βήμα είναι η άμεση θεσμοθέτηση μεταβατικής περιόδου, στην οποία θα είναι δυνατή η ελεύθερη εγγραφή σε οποιοδήποτε από τα νέα τμήματα των Πανεπιστημίων που ιδρύθηκαν την τελευταία τετραετία επιθυμεί κάθε υποψήφιος. Για τα υπόλοιπα τμήματα η εγγραφή θα γίνεται με σειρά προτεραιότητας η οποία θα καθορίζεται από τη συνολική εικόνα των επιδόσεων του υποψηφίου στο σχολείο, με συντελεστές βαρύτητας που κάθε πανεπιστημιακό τμήμα θα εισάγει.
Το πρώτο έτος θα περιέχει προπαρασκευαστικά μαθήματα, η επιτυχής παρακολούθηση των οποίων θα είναι προϋπόθεση για τη συνέχιση των σπουδών, χωρίς ωστόσο να μεγαλώνει η συνολική τους διάρκεια. Εφόσον κάποιος δεν ολοκληρώσει επιτυχώς το προπαρασκευαστικό έτος, θα μπορεί να μετακινηθεί σε άλλο πανεπιστημιακό τμήμα κατοχυρώνοντας τη μέχρι τώρα πορεία του αν το αντικείμενο είναι συναφές, ή να λάβει βεβαίωση για ό,τι έχει επιτύχει. Η μετακίνηση μεταξύ ιδρυμάτων θα είναι δυνατή τόσο για εκείνους που δεν ολοκλήρωσαν επιτυχώς το πρώτο έτος σε πανεπιστήμια όπου εισήχθηκαν με σειρά προτεραιότητας, όσο και για όσους επιθυμούν να μεταγραφούν από πανεπιστήμια στα οποία εγγράφηκαν χωρίς σειρά προτεραιότητας σε άλλα ιδρύματα. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ο μη αποκλεισμός των νέων και οι πολλαπλές ευκαιρίες χωρίς, όμως, το άγχος των εξετάσεων.
Δεύτερο, παράλληλο, βήμα είναι η παροχή του συνόλου του εκπαιδευτικού υλικού των μαθημάτων των πανεπιστημίων, με αρχή για τα μαθήματα του πρώτου έτους, πάνω από το Internet, στο οποίο θα έχουν δωρεάν πρόσβαση οι σπουδαστές. Ήδη το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο παρέχει τη δυνατότητα αυτή για περισσότερα από 10 χρόνια. Η αξιοποίηση των τεχνολογιών του διαδικτύου είναι κομβικό σημείο στην επίτευξη της ελεύθερης πρόσβασης αφού όχι μόνο θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση προβλημάτων χώρου που ενδεχομένως θα εμφανιστούν στα πανεπιστήμια, αλλά θα μειώσει κατακόρυφα και το κόστος των συγγραμμάτων τα οποία θα μπορούν να διατίθενται σε ηλεκτρονική μορφή. Επιπροσθέτως, θα λύσει μία και δια παντός το πρόβλημα του "μοναδικού συγγράμματος" που ταλανίζει για χρόνια την ακαδημαϊκή κοινότητα και τους φοιτητές.
Τρίτο βήμα είναι η πλήρης κατάργηση της σειράς προτεραιότητας στην εγγραφή, η οποία θα αποδεσμεύσει οριστικά το σχολείο από το ρόλο του βαθμοθηρικού και εξεταστικού προθάλαμου για τα πανεπιστήμια. Αυτή θα μπορεί να γίνει μετά από μια μεταβατική περίοδο δύο ή τριών ετών, στην οποία θα κανονικοποιηθούν όλες οι λειτουργικές παράμετροι του νέου συστήματος και θα θεσμοθετηθεί η νέα δυναμική του. Παράλληλα, θα έχουν αναμορφωθεί, όπου χρειάζεται, τα αναλυτικά προγράμματα του σχολείου ώστε να παρέχει χρήσιμη, αυτοτελή και ουσιαστική γνώση. Στο ίδιο διάστημα θα έχει προχωρήσει η εσωτερική οργάνωση των πανεπιστημίων σχετικά με την παροχή του ηλεκτρονικού εκπαιδευτικού υλικού, την οργάνωση των μαθημάτων του πρώτου έτους και τη διαχείριση της ελεύθερης κινητικότητας των σπουδαστών. Στόχος είναι η πλήρης κατάργηση της σειράς προτίμησης εγγραφής σε όλα τα πανεπιστήμια μέχρι το 2007.
Προϋπόθεση, ασφαλώς, για τα παραπάνω είναι η αύξηση των δαπανών για την Παιδεία σε τουλάχιστον 5% του ΑΕΠ, η οποία έχει ήδη ανακοινωθεί ότι θα προκύψει από την αμοιβαία μείωση των αμυντικών δαπανών. Η πρόταση αυτή είναι σήμερα ρεαλιστική όσο ποτέ, ικανοποιεί πάγια αιτήματα της ελληνικής κοινωνίας και επιχειρεί βαθιά τομή στην αντιμετώπιση του καίριου ζητήματος της προοπτικής των νέων μας.
Μαρκάτος Νικόλαος-Χρήστος
Καθηγητής ΕΜΠ, τ. Πρύτανης
Δημοσίευση Σχολίου