Αντί Απολογισμού...
Τα
κονδύλια των διαρθρωτικών ταμείων, δεκαετίες μετά την καθιέρωσή τους,
παραμένουν τα μοναδικά σίγουρα αναπτυξιακά χρήματα που μπαίνουν στην
χώρα μας, η οποία, από αυτή την άποψη, είναι μία από τις πιο ευνοημένες
χώρες της ΕΕ με τρανή απόδειξη τους αυξημένους πόρους του ΕΣΠΑ 2021-2027
αλλά και τη πρωτιά έγκρισης του συγκεκριμένου Εταιρικού Συμφώνου
Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Παρακολουθώντας την προγραμματική περίοδο 2014-2020 από τη σκοπιά της απορρόφησης, παρατηρήσαμε κάτι ενδιαφέρον το οποίο μας δίδαξε και για το πως θα πρέπει να πορευτούμε στο μέλλον και τι πρέπει να αποφύγουμε. Ενώ το ποσοστό των συμβασιοποιημένων έργων ήταν εν πολλοίς ανάλογο με την πρόοδο της περιόδου, περίπου στο 66% του συνολικού προϋπολογισμού, οι πληρωμές μέχρι τον Ιούλιο του 2019 έφταναν μόνο στο 24,43% δηλαδή λίγο παραπάνω από 5,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Στην αρχή της προγραμματικής περιόδου, οι πληρωμές φαίνονταν να κινούνται αρκετά γρήγορα.
Ωστόσο, τα έργα αυτά που προχώρησαν γρήγορα στην αρχή ήταν τα έργα-γέφυρες, που κληροδοτήθηκαν από την προηγούμενη περίοδο και είχαν συνολικό προϋπολογισμό 4,4
δισεκατομμύρια ευρώ. Αφότου άρχισαν να ολοκληρώνονται τα συγκεκριμένα έργα μετά το τέλος του 2016 η απορρόφηση επιβραδύνθηκε σημαντικά, το ίδιο και η συμβασιοποίηση των έργων, κατάσταση την οποία αναγκαστήκαμε να επιλύσουμε άμεσα ώστε να υπάρξει απορρόφηση πόρων και υλοποίηση έργων.
Η περίοδος 2014-2020 πανευρωπαϊκά διέθετε μια καινοτομία. Όλα τα κονδύλια διανέμονταν με βάση έντεκα θεματικούς στόχους. Οι στόχοι αυτοί δεν άλλαζαν κάτι βασικό στον τρόπο με τον οποίο διανέμονταν τα κονδύλια, αφού αποτελούσαν απλώς μια παράμετρο στην περιγραφή των έργων. Ωστόσο, έθεταν περιορισμούς στα ποσά που μπορούσαν να διοχετευθούν για συγκεκριμένους θεματικούς στόχους, καθώς υπήρχαν πλέον τομείς προτεραιότητας. Αυτό συχνά είχε ως αποτέλεσμα έργα στόχων χαμηλής προτεραιότητας, που όμως θεωρούνται αρκετά χρήσιμα (πχ. οι μαρίνες ή οι οδικοί άξονες που δεν συνδέονται με διευρωπαϊκά δίκτυα) να βρίσκονται αντιμέτωπα με περιορισμούς, κατάσταση την οποία κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε και τα καταφέραμε.
Πιο συγκεκριμένα, η απορρόφηση του ΕΣΠΑ 2014-2020 καταφέραμε να ανέλθει στο 85% τέλη του 2022 έναντι 24,43% που παραλάβαμε στις 7/7/2019, ήτοι καταφέραμε ουσιαστική αύξηση 60% στην απορρόφηση. Ταυτόχρονα καταφέραμε να απλοποιήσουμε διοικητικές διαδικασίες στις πράξεις κρατικών ενισχύσεων με στόχο την ταχύτερη αξιολόγηση των επενδυτικών προτάσεων. Ολοκληρώσαμε άμεσα της διαβούλευση και έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ αυξήσαμε το όριο χρηματοδότησης της δράσης «Εναρμόνιση της Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής» κατά 50εκ.€ του επιχειρησιακού προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού &Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» κατά τη διάρκεια της πανδημίας της Covid19. H συμμετοχή πέντε ελληνικών έργων στο πρώτο κύμα Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (ΙPCEI), μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία για το ελληνικό κράτος, τα οποία προ-κοινοποιήθηκαν στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα και ήδη βρισκόμαστε στη φάση υλοποίησης της διαδικασίας ένταξής τους.
Βέβαια στα χρόνια της κρίσης, ένα από τα ιδιαίτερα σημαντικά προβλήματα του ΕΣΠΑ ήταν, λόγω των μεγάλων περικοπών στον προϋπολογισμό, η καθίζηση του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Από τα 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ του ελληνικού προϋπολογισμού που ήταν διαθέσιμα το 2009 για συγχρηματοδοτούμενα έργα (συνήθως με αναλογία 70-30%) μέχρι το 2015, την τελευταία χρονιά της προηγούμενης περιόδου, το ποσό αυτό είχε μειωθεί κατά περισσότερο από δυο τρίτα. Μοιραία, καθώς η μεγάλη πλειοψηφία των έργων ήταν συγχρηματοδοτούμενα, αυτό μείωνε και το συνολικό διαθέσιμο ποσό και, επιπλέον, σε κάποιο σημείο κατέστησε αδύνατη την ολοκλήρωση κάποιων έργων (το ζήτημα λύθηκε από την Κομισιόν που αποφάσισε χρηματοδότηση 100% των έργων που είχαν αυτό τον κίνδυνο). Μέσα σε τρία χρόνια η εικόνα πολλών χρόνων για το ΠΔΕ μεταλλάχτηκε γιατί το ποσό που διαθέσαμε για το εθνικό σκέλος του ΠΔΕ αυξήθηκε αρχικά με σταθερό ρυθμό και
σταδιακά επιταχύνοντας. Έτσι τελειώνοντας η προγραμματική περίοδος 2014-2020 καταφέραμε το ΠΔΕ να εκτελεστεί στο 100%. Επίσης η χώρα μας αποτέλεσε την πρώτη χώρα μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. που πραγματοποίησε αίτημα πληρωμής για το ΕΣΠΑ 2021-2027 την 31-12-2022. Μέσω της SRSS χρηματοδοτήθηκε η αναδιαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου του ΠΔΕ το οποίο χρονολογείται από το 1952. Θεσπίσαμε με τον νόμο 4635/2019, με το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) βάση του οποίου θεσμοθετήθηκε ένα ολοκληρωμένο σύστημα για τον σχεδιασμό, τη διαχείριση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο των παρεμβάσεων που χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Δημιουργήσαμε Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών για την κάλυψη ζημιών κατόπιν εισήγησης της επιτροπής κρατικής αρωγής. Ενώ εντάξαμε το ΠΔΕ και στο Ταμείου Ανάκαμψης για περαιτέρω ενίσχυση των Δημοσίων Επενδύσεων.
Έχοντας ξεκινήσει ήδη η νέα προγραμματική περίοδος για το ΕΣΠΑ 2021-2027 πρέπει να τονιστεί πως έχουμε καταφέρει την απλοποίηση των διαδικασιών.
Το Νέο Σύμφωνο Περιφερειακής Ανάπτυξης στοχεύει στις ανάγκες κάθε περιφέρειας, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στον συνδυασμό πολλών επενδυτικών επιλογών κα εργαλείων, αλλά και στην καλύτερη επικοινωνία των επιτευγμάτων της Πολιτικής Συνοχής.
Συγχαρητήρια για το έργο σας! Λ.Ρ.
Δημοσίευση Σχολίου