Χθες, στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά, στο Ηράκλειο τελέστηκε μνημόσυνο για τον Ανδρέα Παπανδρέου. Έχουν περάσει 21 χρόνια, από τότε που «έφυγε». Αρκετά, για να ηρεμήσουν τα πάθη, που δημιουργήθηκαν κατά το διάβα του σε αυτή τη ζωή. Πολλά, για να τον θυμούνται οι νέες γενιές. Και, λίγα, για να αξιολογήσουμε την προσφορά του στη χώρα μας.
Δεν θέλω να σχολιάσω, συνολικά, τις τρεις ομιλίες. Έχω και κάποιες αντιρρήσεις για ορισμένες θέσεις, κυρίως του πρώτου ομιλητή. Δεν προσαρμόζουμε το μνημόσυνο στις τρέχουσες πολιτικές ανάγκες. Και, μάλιστα, μέσα στην εκκλησία.
Να μη μείνω, όμως, σε αυτό. Θα ήθελα να μεταδώσω στους νεότερους τι πραγματικά ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Πρώτα απ’ όλα, ήταν ένας σπουδαίος οικονομολόγος. Με διεθνή αναγνώριση. Τα έργα του μελετώνται ακόμα και σήμερα στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών και μεταδιδακτορικών σπουδών. Στα πιο γνωστά πανεπιστήμια του κόσμου. Ένα από τα συγγράμματά του συνιστά βασική αναφορά ως προς τη λειτουργία των μεγάλων και, πιο ξεχωριστά, των πολυεθνικών εταιρειών.
Υπήρξε σπουδαίος πολιτικός. Και ως προς την παραγωγή ιδεολογίας και ως προς την εφαρμοσμένη πολιτική.
Θεμελίωσε, ιδεολογικά, έναν ξεχωριστό πολιτικό χώρο ανάμεσα στη «συντηρητική» Δεξιά και τη «δογματική» Αριστερά. Αυτό, του κόστισε ακριβά. Πιο πολύ τον μίσησαν διάφοροι, που επικαλούνται την ιδιότητα του «αριστερού». Απ’ όσο οι σκληροί «δεξιοί».
Έπαιξε κεντρικό ρόλο και στα χρόνια πριν από τη δικτατορία και στα εφτά χρόνια της δικτατορίας και στις μεγάλες δεκαετίες της μεταπολίτευσης.
Πριν από το 1967 οργάνωσε τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία της νεολαίας της εποχής εκείνης. Με προοδευτικό πρόσημο. Χάριν του διεθνούς τού κύρους απέφυγε την εκτέλεσή τού από τους δικτάτορες, αν και ήταν η μοναδική περίπτωση πολιτικού, που οι δικτάτορες ήθελαν να αφανίσουν και βιολογικά.
Όλα τα χρόνια της δικτατορίας το όνομά του ήτανε σημείο αναφοράς αντίστασης σε όλον τον κόσμο. Και, φυσικά, μετά το 1974 δημιούργησε έναν πολιτικό φορέα πάνω σε ιδεολογικές βάσεις, που έπαιξε ηγεμονικό ρόλο στο μεγαλύτερο μέρος της μεταπολίτευσης.
Δε θα αναλύσω το έργο του ως κυβερνήτη της χώρας. Πάντως, η Ελλάδα, που παρέδωσε το 1996, είναι μια άλλη Ελλάδα, από εκείνη που παρέλαβε το 1981.
Αυτά, τα πολύ λίγα. Για εκείνους, που περπάτησαν μαζί του. Αναδείχθηκαν από αυτόν. Και, σήμερα, κουρνιάζουν κουρασμένοι.
Νέα Κρήτη, Άποψη, Δευτέρα 19.06.2017
ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΓΟΝΤΖΑΣ
Πρώτα απ’ όλα, ήταν ένας σπουδαίος οικονομολόγος. Με διεθνή αναγνώριση. Τα έργα του μελετώνται ακόμα και σήμερα στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών και μεταδιδακτορικών σπουδών. Στα πιο γνωστά πανεπιστήμια του κόσμου. Ένα από τα συγγράμματά του συνιστά βασική αναφορά ως προς τη λειτουργία των μεγάλων και, πιο ξεχωριστά, των πολυεθνικών εταιρειών.
Υπήρξε σπουδαίος πολιτικός. Και ως προς την παραγωγή ιδεολογίας και ως προς την εφαρμοσμένη πολιτική.
Θεμελίωσε, ιδεολογικά, έναν ξεχωριστό πολιτικό χώρο ανάμεσα στη «συντηρητική» Δεξιά και τη «δογματική» Αριστερά. Αυτό, του κόστισε ακριβά. Πιο πολύ τον μίσησαν διάφοροι, που επικαλούνται την ιδιότητα του «αριστερού». Απ’ όσο οι σκληροί «δεξιοί».
Έπαιξε κεντρικό ρόλο και στα χρόνια πριν από τη δικτατορία και στα εφτά χρόνια της δικτατορίας και στις μεγάλες δεκαετίες της μεταπολίτευσης.
Πριν από το 1967 οργάνωσε τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία της νεολαίας της εποχής εκείνης. Με προοδευτικό πρόσημο. Χάριν του διεθνούς τού κύρους απέφυγε την εκτέλεσή τού από τους δικτάτορες, αν και ήταν η μοναδική περίπτωση πολιτικού, που οι δικτάτορες ήθελαν να αφανίσουν και βιολογικά.
Όλα τα χρόνια της δικτατορίας το όνομά του ήτανε σημείο αναφοράς αντίστασης σε όλον τον κόσμο. Και, φυσικά, μετά το 1974 δημιούργησε έναν πολιτικό φορέα πάνω σε ιδεολογικές βάσεις, που έπαιξε ηγεμονικό ρόλο στο μεγαλύτερο μέρος της μεταπολίτευσης.
Δε θα αναλύσω το έργο του ως κυβερνήτη της χώρας. Πάντως, η Ελλάδα, που παρέδωσε το 1996, είναι μια άλλη Ελλάδα, από εκείνη που παρέλαβε το 1981.
Αυτά, τα πολύ λίγα. Για εκείνους, που περπάτησαν μαζί του. Αναδείχθηκαν από αυτόν. Και, σήμερα, κουρνιάζουν κουρασμένοι.
Νέα Κρήτη, Άποψη, Δευτέρα 19.06.2017
ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΓΟΝΤΖΑΣ
Δημοσίευση Σχολίου