Φωκίδα. Ποιο μέλλον; 3. Περιφερειακό Πρόγραμμα Στερεάς 2021-2027 ~ ΆΜΦΙΣΣΑ Newz

Της Αφροδίτης Παπαθανάση

Η Φωκίδα και η Στερεά καλούνται τις επόμενες δεκαετίες είτε να καταφέρουν να αναταχθούν

αναπτυξιακά και δημογραφικά τα επόμενα χρόνια, την επόμενη 20ετία, είτε μόνο να αντέξουν να υπάρξουν, αποδεχόμενοι συνεχείς απώλειες, ως δορυφόροι της Αττικής και ως η ενεργειακή μπαταρία της χώρας.

Θέλουμε, με τη διαβούλευση που κάνει η περιφέρεια για το πρόγραμμα της, να καταθέσουμε ΝΕΕΣ ή ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ προτάσεις, όχι να επαναλάβουμε γενικές αρχές ή σημεία του κειμένου ή έργα και δράσεις που ήδη έχουν ανακοινωθεί προς χρηματοδότηση. Έτσι, το κείμενο που ακολουθεί, το γράφω έχοντας ως βάση των γενικών και ειδικών παρατηρήσεων, το κείμενο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει ως το Περιφερειακό Πρόγραμμα Στερεάς. (Πρόγραμμα SFC2021 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ).

Α. Γενικές παρατηρήσεις.

– Η εξωστρέφεια της Στερεάς οφείλει να βασιστεί στη Γνώση, οι συνέργειες με τα Πανεπιστήμια και η απασχόληση επιστημονικού, με όρους αξιοκρατίας, δυναμικού είναι μονόδρομος,

– Η Περιφέρεια και οι Δήμοι, δεν μπορούν να απέχουν από έργα παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας, μέσω και ενεργειακών κοινοτήτων και μέσω συμβάσεων συνεργασίας με εταιρίες όπως η ΕΥΔΑΠ και οι μεγάλες εταιρίες παραγωγής ενέργειας,

– Η προστασία των υδατικών αποθεμάτων μένει να αποδειχθεί ότι όντως αποτελεί ισχυρή προτεραιότητα που συμβαδίζει με την προστασία της παραγωγικής γης,

– Η ανάπτυξη των Ορεινών Μειονεκτικών Περιοχών πρέπει να έχει και πρόσημο βιώσιμης περιβαλλοντικής και πολιτισμικής προστασίας, έτσι δείκτης προόδου θα πρέπει να αποτελέσει, έπειτα από διαβούλευση με τα συμβούλια των ορεινών κοινοτήτων, πόσα χωρία και οικισμοί θα αποφασίσουν να μπουν σε καθεστώς αρχιτεκτονικής προστασίας,

– Η προστασία της Θάλασσας και των αλιευτικών αποθεμάτων είναι θέματα που αυτή η δεκαετία πρέπει να αντιμετωπίσει. Χρειάζεται και πάλι η συνεργασία της Περιφέρειας με το Ειδικό Ταμείο Αλιείας για να αναπτυχθούν στον Κορινθιακό ζώνες αναγέννησης αλιευμάτων.

– Οι νέες τεχνολογίες για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και την ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής είναι από τις τρέχουσες υστερήσεις που η Περιφέρεια οφείλει να αντιμετωπίσει.

– Το ιστορικό αποτύπωμα της Περιφέρειας πρέπει να αναδειχθεί. Η αντίσταση κατά του φασισμού με τα δεκάδες μαρτυρικά χωριά, τα μονοπάτια της Αντίστασης, ο εμβληματικός Γοργοπόταμος. Δεν συζητούμε για τυπικές τελετές. Θεωρούμε πως η Στερεά πρέπει να απευθυνθεί σε Πρεσβείες και Πανεπιστήμια και να σχεδιάσει με την συνδρομή των Υπ. Εξωτερικού και Πολιτισμού ένα διαρκή χώρο μελέτης και μνήμης .

Β. Ειδικές παρατηρήσεις. Παρατηρήσεις επί έργων δράσεων ή και οριζόντιων δράσεων του προγράμματος που αφορούν Στερεά και Φωκίδα.

Β.1. Κωδ. RSO1.1. Ανάπτυξη και ενίσχυση των ικανοτήτων έρευνας και καινοτομίας και αξιοποίηση των προηγμένων τεχνολογιών:

Προτεινόμενες δράσεις Περιφερειακού Προγράμματος για Φωκίδα :

Πρόγραμμα για ενίσχυση των πρωτοκόλλων προστασίας μέσω υψηλής τεχνολογίας στις μεταλλευτικές στοές και γενικά στον εργασιακό χώρο της Μεταλλείας. Συνεργασία Πανεπιστημίων και εταιρειών Μεταλλείας.

Β.2. Ειδικός στόχος: RSO1.3. Ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ και δημιουργία θέσεων εργασίας στις ΜΜΕ, μεταξύ άλλων μέσω παραγωγικών επενδύσεων

Προτεινόμενες δράσεις Περιφερειακού Προγράμματος για Φωκίδα :

Η εξοικονόμηση ενέργεια πρέπει να αφορά όλες τις επιχειρήσεις.

Τα νυν προγράμματα θέτουν περιορισμούς σε επιχειρήσεις που βρίσκονται σε περιοχές υπό καθεστώς προστασίας, πχ Δελφοί και Γαλαξείδι.

Η περιφέρεια στερεάς πρέπει:

Α. να εξετάσει σε συνεργασία με Υπ. Περιβάλλοντος και Πολιτισμού ποια υλικά, ποιες τεχνολογίες εξοικονόμησης είναι συμβατές με όρους Υπ. Πολιτισμού για περιοχές με αρχιτεκτονικούς περιορισμού και να δώσει εδικά προγράμματα εξοικονόμησης για τις περιοχές αυτές.

Β. μέσω των επιμελητηρίων να δώσει οριζόντιο πρόγραμμα εξοικονόμησης με χαμηλό προϋπολογισμό, όπου όλες οι βασικές ενέργειες εξοικονόμησης να είναι δυνατές.

Ενίσχυση επιχειρηματικών σχεδίων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στο πλαίσιο Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων στην ΠΣΤΕ, κατά προτεραιότητα σε τομείς επικέντρωσης της ΠΣΕΕ.

Προτάσεις για δράσεις σε ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΧΩΡΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ – ΟΡΕΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ.

Στόχοι : συγκράτηση πληθυσμού στα ορεινά, προστασία αρχιτεκτονικής περιοχών, ενίσχυση ανάπτυξη επιχειρηματικότητας.
Προτεινόμενες δράσεις Περιφερειακού Προγράμματος :
Ενίσχυση επιχειρηματικότητας προς ιδιώτες κάτω των 40 ετών σε Ορεινές Περιοχές,
Ειδικά πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας για ορεινές μειονεκτικές περιοχές,
Ενίσχυση επιχειρηματικότητας προς ιδιώτες – επιχειρήσεις σε Ορεινές Περιοχές που με την δράση τους εκεί συμβάλλουν στην πολιτιστική, περιβαλλοντική, αρχιτεκτονική προστασία χωριών και οικισμών. Ενδεικτικά : επιχορηγήσεις για μικρές επιχειρήσεις που ασκούν δραστηριότητες σε κτίρια – περιοχές – χωριά που θέλουμε να προστατεύουμε, όπως ΔΕ Βαρδουσίων, Καλλιέων, ή χωριά όπως Ποτιδάνεια, Τείχιο, Βάργιανη, κλπ
Ενίσχυση επιχειρηματικότητας που συνδέονται με αρχιτεκτονική προστασία και εναλλακτικές χρήσεις κτιρίων (πχ. Μετατροπή χώρων σε studio ηχογράφησης, εργαστήρια αγιογραφίας)
Ενίσχυση επιχειρηματικότητας που συνδέονται με δράσεις άθλησης και ευεξίας, αλλά και
Ενίσχυση νέων επιστημόνων για υποδομές και εξοπλισμό με την έδρα δραστηριότητας τους σε ορεινές περιοχές, πχ χώροι και εξοπλισμός για ιατρεία – τηλειατρική, κτηνιάτροι, γεωπόνοι, μηχανικοί κλπ
Ενίσχυση αγροτοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων – ιδιωτών και επιχειρήσεων για 1^η μεταποίηση προϊόντων, αγορά εξοπλισμού, αγορά ζωικού κεφαλαίου.

Β.3. Ειδικός στόχος: RSO2.4. Προτάσεις για δράσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και της πρόληψης του κινδύνου καταστροφών, της ανθεκτικότητας, λαμβάνοντας υπόψη προσεγγίσεις που βασίζονται στο οικοσύστημα .

Προτεινόμενες δράσεις Περιφερειακού Προγράμματος για Φωκίδα:
Πρόβλεψη για έργα καθαρισμού συντήρησης – δίκτυα που λειτουργούν ως αντιπλημμυρικά και ως δίκτυα πυρόσβεσης – ΤΟΕΒ Άμφισσας και Χρισσού.
Συνεργασία με Εθνικό Αστεροσκοπείο.
Ανάπτυξη συστημάτων πυρανίχνευσης, Ελαιώνας Άμφισσας και Δασικές περιοχές συστημάτων και προειδοποίησης για πλημμύρες σε χείμαρρους και ποταμούς.
Ενίσχυση υποδομών, οχημάτων, εξοπλισμού, ηλεκτρονικών υποδομών και τεχνολογίας στις Πυροσβεστικές και Δασικές Αρχές.

Β.4. RSO2.5. Προαγωγή της πρόσβασης στην ύδρευση και της βιώσιμης διαχείρισης του νερού

Προτεραιότητα αποδίδεται στη χρηματοδότηση παρεμβάσεων στους 9 Οικισμούς Γ’ Προτεραιότητας της ΠΣΤΕ οι οποίοι συνεχίζουν μέχρι σήμερα να αποκλίνουν από την Κοινοτική Οδηγία (K.Τιθορέα, Μώλος, Κύμη, Αλιβέρι, Μαλεσίνα, Λουτρά Αιδηψού, Γαλαξίδι, Καμένα Βούρλα, Δελφοί)

Προτεινόμενη δράση Περιφερειακού Προγράμματος για Φωκίδα :

Συνεργασία με ΕΥΔΑΠ και Μεταλλευτικές για εντοπισμό και διαχείριση υδατικών πόρων που έχουν χαθεί τις τελευταίες δεκαετίες,
Σχέδιο διαχείρισης υδατικών αποθεμάτων στον ελαιώνα Άμφισσας,
Σχέδιο διαχείρισης υδατικών συστημάτων στο ποταμό Μόρνο.

Β.5. Ειδικός στόχος: RSO2.7. Ενίσχυση της προστασίας και της διατήρησης της φύσης, της βιοποικιλότητας και των πράσινων υποδομών, μεταξύ άλλων σε αστικές περιοχές, και μείωση όλων των μορφών ρύπανσης

Προτεινόμενες δράσεις Περιφερειακού Προγράμματος για Φωκίδα :

Αίτημα για χαρακτηρισμό ορεινών όγκων στα «Απάτητα Βουνά» από Βαρδούσια Οίτη και περιοχές Γκιώνας Παρνασσού,
Γεωτεχνικό Πάρκο, στα πρότυπα του Λαυρίου, αξιοποιώντας την εναλλαγή των μεταλλευτικών περιοχών, στοών, Βαγονέτου με τα δάση,
Σε συνεργασία με το Υπ. Περιβάλλοντος και το σχεδιασμό των δράσεων που έχει ανακοινώσει, θα πρέπει η Περιφέρεια και η Φωκίδα να δει δυνατότητες για αποκαταστάσεις περιοχών από Μεταλλεία που η χρήση τους έχει περιέλθει στο Δημόσιο (3.7.73.1 κωδ. ΥΠΕΚΑ).
Πόλεις που πρέπει να «αναπνεύσουν» – κοινόχρηστοι χώροι και χώροι στάθμευσης που πρέπει να αναζητηθούν ακόμη και με κατεδάφιση κτιρίων σε Άμφισσα και Δελφούς.
Ολιστικό σχέδιο διαχείρισης για τους Δελφούς σε όρους βιώσιμης διαχείρισης (νερό, απορρίμματα, κοινόχρηστοι χώροι και χώροι στάθμευσης) γιατί η πόλη πρέπει να ανταπεξέλθει με ασφάλεια στην τουριστική κίνηση.
Με ευθύνη και συμμετοχή στη χρηματοδότηση από ΕΤΑΔ το ολιστικό πρόγραμμα πρασινής διαχείρισης στο Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού, παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας, διαχείριση νερού και απορριμμάτων.

Β.6. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ. Ειδικός στόχος: RSO3.2.

Συνεργασία Περιφέρειας με το Υπ. Υποδομών για το Τμήμα Ιτέα – Γαλαξίδι, έτοιμο τεχνικά από το 2012 και το τμήμα της παραλιακής Δωρίδας.
Ε/Ο Μαλανδρίνο – Λιδωρίκι και σημείο Τσακόρεμα. Εκτός εάν η Δωρίδα θέλει να εγκαταλείψει το έργο, το οποίο παραμένει εκκρεμότητα από το 2012, οπότε περιμένουμε η πρόταση της Δωρίδας να είναι σαφής, για το εάν θέλει ή όχι το τμήμα αυτό.
Μελέτη για παράκαμψη Δελφών, ενοποίηση αρχαιολογικού χώρου.

Β.7. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ .Ειδικός στόχος RSO4.2. – RSO4.5 – Ειδικός στόχος: ESO4.1 εως ESO4.4.

Προτεινόμενες δράσεις Περιφερειακού Προγράμματος :

ενίσχυση των ΕΠΑΛ και Δημόσιων ΙΕΚ,
Πρόταση για σχολές μαθητείας ΟΑΕΔ και σχολές μαθητείας για ΑΜΕΑ,
Πρόταση για μετατροπή κενών σχολικών συγκροτημάτων σε γεωργικές, κτηνοτροφικές σχολές,
εκπαίδευση ΡΟΜΑ και Προσφύγων, νηπιακοί σταθμοί υποδοχής, ΚΔΑΠ

Β.8. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ .Ειδικός στόχος: RSO4.5. Εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγείας,

Προτεινόμενες δράσεις Περιφερειακού Προγράμματος :