Γ.Ν.Α. (Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας)
Ομιλία Κατερίνας Παναγοπούλου
Κυρίες και Κύριοι,
Η σχέση των οργανωμένων κοινωνιών με τον Αθλητισμό, με επίκεντρο το ρόλο του πολίτη, υπήρξε ανέκαθεν στενή και πολύπλευρη. Από τις Ολυμπιάδες των κλασσικών χρόνων, μέχρι τις
Αρματοδρομίες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τον Ιππόδρομο του Βυζαντίου και έως τις σύγχρονες λειτουργίες του Αθλητισμού, αυτή η σχέση έδρασε, ως κέντρο συνάθροισης πολιτών και ως αυτόνομη κοινωνική δομή, που εμπλούτισε την ιστορία του παγκόσμιου πολιτισμού, με σελίδες λαμπρές.
Αυτήν τη σχέση, θα επιχειρήσω να εξετάσω, στο πλαίσιο της σημερινής μας συνάντησης.
Έχω τη γνώμη, ότι ο Αθλητισμός, ως οργανωμένη παρέμβαση των συγκροτημένων κρατικών εξουσιών, εξ αρχής, αποσκοπούσε, σε μια θεμελιώδη επιδίωξη. Τη συμβολή στη συλλογικότητα των πολιτών, ώστε, να ενδυναμώνεται ο παρεμβατικός ρόλος του κράτους σε αυτό, που στην εποχή μας αποκαλούμε «δημόσιο συμφέρον».
Η ενσωμάτωση των νεαρότερων ηλικιών, σε νόρμες συνύπαρξης μεμονωμένων πολιτών σε αυτήν τη συλλογικότητα, αναμφίβολα έχει επιδράσει θετικά στην ιστορία του πολιτισμού, αιμοδοτώντας τον κόσμο με δυνάμεις και ήθη καλά, που αλλιώς, θα είχαν μείνει αναξιοποίητα.
Δεν είναι ασφαλώς τυχαίο, ότι σήμερα ο Αθλητισμός, συνιστά πεδίο μόνιμου και μεγάλου ενδιαφέροντος των σύγχρονων κρατών, με πολύ σημαντικές επιδράσεις, οικονομικές, ευρύτερα κοινωνικές και πολιτισμικές στον κόσμο του 21ου αιώνα.
Η αναγνώριση μάλιστα, της άρρηκτης σχέσης του κράτους με τον Αθλητισμό, αποκαλύπτεται εντυπωσιακά, αν αναλογιστούμε, ότι «ο στίβος της ευγενούς άμιλλας», όπου βρίσκεται και ο πυρήνας του αθλητικού ιδεώδους, κεντρίζει το ενδιαφέρον κάθε λαού και πολιτισμού, ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων και εθνικών αυτοπροσδιορισμών, όπως και πάνω από το χρώμα του δέρματος και το φύλο κάθε ανθρώπου.
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση, στο σημείο αυτό, θα ήθελα να υπογραμμίσω, υπό την ιδιότητά του μου, ως επικεφαλής του ΠΑΣΓ«Καλλιπάτειρα», ότι ο Αθλητισμός, από πολύ νωρίς, διέρρηξε τα πανάρχαια «ταμπού της ανισότητας», μεταξύ ανδρών και γυναικών, που ακόμη και στις κορυφαίες κοινωνίες της κλασσικής, ελληνικής ιστορίας, δρούσαν, επιβάλλοντας ανεπίτρεπτες διακρίσεις, σε βάρος της γυναίκας.
Και μόνο γι’ αυτό, ο Αθλητισμός, θα άξιζε την ευγνωμοσύνη της ανθρωπότητας, ως το όχημα υπέρβασης, μιας προαιώνιας δυσμενούς μεταχείρισης σε βάρος, του μισού πληθυσμού της κοινωνίας των ανθρώπων.
Κυρίες και Κύριοι,
Η οργανωμένη παρέμβαση του κράτους, στις δραστηριότητες του Αθλητισμού, με βάση την προκαταρκτική παρατήρησή μου, περί προαγωγής του λεγομένου «δημόσιου συμφέροντος», ακουμπά σε τρία στοιχεία, που ακολούθως απαριθμώ:
Πρώτον, τη συμβολή, σε μια ποιότητα ανθρώπινων σχέσεων, η οποία μπορεί να προσφέρει, την απόλαυση της συνύπαρξης διαφορετικών προσωπικοτήτων, σε μια κοινή δραστηριότητα. Συνεκτιμωμένου ιδίως, ότι ομιλούμε για συνύπαρξη, που υπόκειται στα θετικά στοιχεία πληθώρας άλλων πραγμάτων, όπως της ευγενούς άμιλλας, της καλλιέργειας ειρηνικών σχέσεων μεταξύ των λαών και της ενδυνάμωσης της φιλίας μεταξύ μεμονωμένων πολιτών.
Δεύτερον, το μπόλιασμα των κοινωνιών, με την ανάγκη της σωματικής άσκησης, με πρόδηλη συνέπεια, τη βελτίωση της δημόσιας υγείας και την ευκαιρία καλύτερης ζωής για όλους.
Και Τρίτον, τη σπορά στο γόνιμο έδαφος της νεότητας, «μιας μελλοντικής κοινωνίας πολιτισμικού βάθους», τέτοιου, ώστε να ανιχνεύεται, ίσως εδώ, και «το όραμα του σύγχρονου αθλητικού ιδεώδους». Μιας μετεξέλιξης, δηλαδή, του κλασσικού αθλητικού ιδεώδους, που μπορεί με αφορμή, ένα μεγάλο αθλητικό γεγονός, να εισάγει την έννοια της «παγκοσμιότητας» των σύγχρονων κοινωνικών δομών.
Αυτά τα τρία στοιχεία επικαθορίζουν στην εποχή μας, «την καλώς νοούμενη παρέμβαση του κράτους στον Αθλητισμό». Και την αναφέρω, «ως καλώς νοούμενη παρέμβαση», διότι, δεν θα έπρεπε να εκφεύγει της προσοχής και του ενδιαφέροντός μας, ότι υπάρχει και η κακή πλευρά των πραγμάτων. Το ντόπινγκ, τα ευτυχώς αποσπασματικά, φαινόμενα ρατσισμού στους στίβου και η εμπορευματοποίηση.
Κυρίες και Κύριοι,
Από την αρχή σημείωσα, ότι η πεμπτουσία του αθλητικού ιδεώδους ενυπάρχει στο στοιχείο της συλλογικότητας. Και αν ρίξουμε μια προσεκτική ματιά στα πράγματα της εποχής μας, θα διαπιστώσουμε, ότι ακριβώς, αυτό το σημείο πλήττει η κακή όψη του σύγχρονου Αθλητισμού. Είναι η απευκτέα στιγμή, όπου το «εγώ» κατισχύει του «εμείς». Εκεί στοχεύουν το ντόπινγκ και η εμπορευματοποίηση. Εκεί ποντάρει ο ρατσισμός, σε μια άγονη προσπάθεια να αποδείξει, ότι υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι ανάμεσά μας, που δικαιούνται προνομιακή μεταχείριση, σε βάρος όλων των υπολοίπων, παραβιάζοντας τη μείζονα αρχή «της ισότητας των ανθρώπων».
Με αυτές τις απαράδεκτες πρακτικές και συμπεριφορές, δυναμιτίζεται και η άλλη θεμελιώδης επιδίωξη, εκείνη, «της προαγωγής του δημόσιου συμφέροντος».Έτσι, όσοι μεταχειρίζονται τον Αθλητισμό, ως όχημα αποκόμισης ατομικού οφέλους, αντί, ως ευκαιρία συλλογικής δράσης, αυτόχρημα δρουν αντι-αθλητικά και δεν έχουν πλέον θέση στον κόσμο που εμείς οι άλλοι υπηρετούμε, χτίζουμε και προσδοκούμε να βιώσουμε. Τον κόσμο των ίσων, μορφωμένων και πολιτισμένων ανθρώπων, που δεν θα έχει πλέον καμιά ανάγκη της βίας, για να επιλύει τις μεταξύ του διαφορές.
Κυρίες και Κύριοι,
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στη λεγόμενη «Λευκή Βίβλο για τον Αθλητισμό», που κατήρτισε το 2007, έχει περιγράψει αναλυτικά την οργανωμένη παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα αθλητικά πράγματα.
Πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για ένα «ιστορικό κείμενο», που το περιεχόμενό του, ασφαλώς, είναι μεγάλης σημασίας για τα διεθνή αθλητικά δεδομένα.
«Την ιστορικότητα της Λευκής Βίβλου, επιβεβαιώνει το γεγονός, ότι πρόκειται για την πρώτη αναφορά, οργανωμένου πολιτειακού συστήματος στον Αθλητισμό, υπό την πρόσθετη συνθήκη, ότι ομιλούμε για την Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλαδή, ένα υπερθενικό σύστημα.
Σ’ αυτό το πλαίσιο είμαστε δεσμευμένοι, να υποστηρίξουμε την προσπάθεια, για την ενδυνάμωση, «του εθελοντικού χαρακτήρα» των αθλητικών λειτουργιών, αξιοποιώντας τις και για την ανάπτυξη του εθελοντισμού και, ταυτόχρονα, ενώνουμε τη φωνή μας, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ιδίως στο σημείο, όπου καλούνται όλες οι χώρες-μέλη, να αντιμετωπίζουν το εμπόριο παράνομων ουσιών, «ντόπινγκ», όπως το εμπόριο παράνομων ναρκωτικών, σ’ όλην την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σημειώνουμε, με ιδιαίτερη ικανοποίηση, ότι σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, σχεδόν το 60% των ευρωπαίων πολιτών συμμετέχει σε αθλητικές δραστηριότητες, σε τακτική βάση, στο πλαίσιο ή μη των περίπου 700.000 αθλητικών σωματείων, που αποτελούν με τη σειρά τους, μέλη, μιας πληθώρας Ενώσεων ή Ομοσπονδιών.
Όμως, με ανησυχία παρακολουθούμε το φαινόμενο, της ραγδαίας κλιμάκωσης του επαγγελματικού αθλητισμού, ο οποίος, παρά το ότι εμπεριέχει και θετικά στοιχεία, τείνει να καταστεί «κεντρικό σημείο αναφοράς του Αθλητισμού».
Για μας το συλλογικό περιεχόμενο των αθλητικών δραστηριοτήτων υπηρετείται και συμβάλλει στην πληρότητα του ανθρώπου, όταν το προβάδισμα έχει ο μαζικός, ερασιτεχνικός αθλητισμός. Εκεί δηλαδή, όπου οι κοινωνίες ζουν, αναπνέουν και δρουν μέσα στο «έπος της καθημερινότητας». Και όλα αυτά, υπό το βάρος της υποχρέωσής μας, ως Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες, να μείνουμε στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας, να υπηρετήσουμε τα πανανθρώπινα αθλητικά ιδεώδη, επειδή, εδώ γεννήθηκε ο Αθλητισμός, ως οργανωμένη κοινωνική δραστηριότητα.
Κυρίες και Κύριοι,
Ζούμε σε μια περίοδο, κατά την οποία οι κοινωνίες δοκιμάζονται από τις αστοχίες των οικονομιών. Ολόκληροι πληθυσμοί, δυστυχώς και η πατρίδα μας ανάμεσά τους, καλούνται να προσαρμοστούν, με αρκετά βίαιο τρόπο, σε περιορισμούς, πληθώρας χρήσιμων και αναγκαίων κοινωνικών δράσεων, με παρεμβάσεις του κράτους.
Ο Αθλητισμός συνιστά «προνομιακό θύμα», των πολιτικών δημοσιονομικής περικοπής, για να εξοικονομηθούν πόροι, για άλλες θεωρούμενες, ως πιο αναγκαίες λειτουργίες της κοινωνίας.
Παρά το ότι, ο δημόσιος διάλογος, σχετικά με τις προτεραιότητες του σύγχρονου πολίτη, δεν διεξάγεται υπό τις καλύτερες συνθήκες, από πλευράς μας, οφείλουμε να δώσουμε αυτήν την άχαρη μάχη. Να πείσουμε τις πολιτικές ηγεσίες, ότι ο Αθλητισμός, δεν είναι μια ακριβή και άχρηστη πολυτέλεια για τους πολίτες του 21ου αιώνα. Αντίθετα μάλιστα, πρόκειται για ένα κεντρικό και αναφαίρετο δικαίωμα του συνόλου του πληθυσμού, με τεράστιες και βαθύτατες θετικές επιδράσεις, ακόμη και ως παράγων, που μπορεί να συμβάλλει, στην ηπιότερη ενσωμάτωση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης. Διότι πέραν των άλλων, με την αποκατάσταση της πληγείσας συλλογικότητας, ένεκα της κυριαρχίας του ατομικού πλουτισμού και της ψευδαίσθησης περί ευημερίας, του αποκομμένου από τον κοινωνικό περίγυρο ιδιώτη, θα ενεργοποιηθούν «τα παραγωγικά ανακλαστικά» της ομάδας των πολιτών. Και, όπως είναι γνωστό, ως κεκτημένο πλέον των κοινωνιών, δεν θα μπορούσε να προκύψει «επιστροφή σε μια ευημερία», ως επίτευγμα των ολίγων, αλλά μόνο, ως έργο συλλογικό.
Η υποτίμηση αυτής της πτυχής του Αθλητισμού από τις πολιτικές ηγεσίες, δεν τις τιμά. Πολύ δε περισσότερο, μια τέτοια αντιμετώπιση του Αθλητισμού, δεν συμβάλλει στη θετική επίλυση των προβλημάτων, που παράγει η οικονομική κρίση. Στο χέρι το δικό μας είναι, να επανορθώσουμε αυτήν την αστοχία.
Με τη ευκαιρία της σημερινής συνάντησής μας και συνεχίζοντας τη σκέψη μου σε όσα έθιξα προηγουμένως, επιτρέψτε μου να καταθέσω μια πρόταση.
Προτείνω σε όλους τους παρόντες, εκπροσώπους του ακαδημαϊκού κόσμου και των αθλητικών φορέων, να προχωρήσουμε σήμερα, στην κατάρτιση ενός ψηφίσματος, με αποδέκτη τις πολιτικές ηγεσίες. Να διεκδικήσουμε δικαιότερη αντιμετώπιση του Αθλητισμού από την πολιτεία, τόσο στο πρακτικό, όσο και στο ηθικό πεδίο του χειρισμού του.
Το χρωστούμε στα ιδεώδη που διατεινόμαστε, ότι υπηρετούμε. Μα περισσότερο, το οφείλουμε στη νεολαία, που παρακολουθεί τις εξελίξεις από το περιθώριο της δημοσιότητας. Αυτά τα νιάτα βρίσκονται στο επίκεντρο κάθε προσπάθειάς μας και εμείς, δεν έχουμε, όσα μπορούμε για χάρη τους.
Με αυτήν την πρόταση, κυρίες και κύριοι, αγαπητές φίλες και φίλοι, ολοκληρώνω τις σκέψεις μου, αισθανόμενη την ανάγκη να ευχαριστήσω, όσους βρίσκονται σήμερα εδώ, για τη συμμετοχή και την προσοχή τους.
Σας ευχαριστώ
Δημοσίευση Σχολίου