Ο μισός αιώνας, που μας χωρίζει από την αποφράδα ημέρα της 21ης Απριλίου 1967, μας επιβάλει ένα ανανεωμένο στοχασμό.
Σήμερα δεν αμφιβάλουμε. Στο στυγνό καθεστώς της δικτατορίας καταλήξαμε με αφετηρία την «Αποστασία» και τα «Ιουλιανά» του 1965. Με συγκεκριμένους συμπρωταγωνιστές. Το «Στέμμα» και
τους «Ηρακλειδείς» του. Τους σκοτεινούς θύλακες ανωμαλίας και συνωμοσίας μέσα στο στρατό. Και οπωσδήποτε τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ.
Η προδοτική δικτατορία των «συνταγματαρχών» προκάλεσε πολλά δεινά στον τόπο μας. Άνοιξε πληγές που δεν έκλεισαν ακόμη.
Ανέκοψε απότομα αυθαίρετα και με βία την δημιουργική άνοδο, πολυεπίπεδη ανάπτυξη και πολυπαραγοντική πρόοδο του Ελληνικού λαού, που ξεκίνησε ορμητικά από τις αρχές της δεκαετίας του ’60.
Γέμισε όλες τις σελίδες της με βασανιστήρια, ξεφτιλισμούς, φυλακίσεις και εξορίες χιλιάδων ανθρώπων που αντιστάθηκαν σ’ αυτήν ή είχαν καταστεί ύποπτοι έναντι του άθλιου καθεστώτος.
Δηλητηρίασε μια μερίδα πολιτών με μηδενιστικές συμπεριφορές έναντι του συνόλου του Ελληνικού λαού. Και με ένα διαχρονικό εκχυδαϊσμό κατά των δημοκρατικών θεσμών που δυστυχώς ακόμα αντέχει και συντηρείται. Κολάκεψε ακόμα και τις κατώτερες συλλογικές συμπεριφορές… Και το πιο δραματικά κορυφαίο;
Με προδοσία και με άνομη και δολοφονική βία επέτρεψε στους στρατιωτικούς της Άγκυρας να εισβάλλουν στην Κύπρο, να τη διαμελίσουν με αίμα και να θεμελιώσουν στην εξωτερική πολιτική της γειτονικής χώρας μια μακροχρόνια στρατηγική αμφισβήτησης της εθνικής κυριαρχίας μας στο Αιγαίο και σε μια μεγάλη σειρά ζητημάτων στον πυρήνα των εθνικών μας συμφερόντων.
Υπάρχουν και κάποιες πικρές αλήθειες.
Η πρώτη: Όλοι την περιμέναμε την 21η Απριλίου. Άλλος νωρίτερα. Και άλλος αργότερα. Παρ' όλα αυτά, ξαφνιαστήκαμε. Η χούντα μας «έπιασε στον ύπνο». Και, τελικά, οργανωτικά ανέτοιμους. Γι' αυτό τις πρώτες μέρες μάλλον κρυβόμασταν παρά βγήκαμε στους δρόμους.
Η δεύτερη: Ήμασταν πολύ κουρασμένοι. Και σχεδόν μοιραίοι. Μας είχαν κουράσει όλες οι κινητοποιήσεις με αφετηρία την αποστασία και τα «Ιουλιανά». Τρέχαμε όλη την ημέρα στους δρόμους. Και όταν ήρθε η στιγμή, για να κατέβουμε όλοι μαζί στους δρόμους, δεν είχαμε δυνάμεις.
Η τρίτη: Τον πρώτο καιρό υπήρξε η άκρα του τάφου σιωπή. Κάποιοι, κυρίως από τους χώρους των διανοουμένων, προσπάθησαν να συνωμοτήσουν. Δεν είχαν όμως την πείρα της παραδοσιακής Αριστεράς. Δεν ήξεραν, πώς να προφυλαχθούν. Γι' αυτό και συνελήφθησαν εύκολα.
Η τέταρτη: Αυτή η σιωπή παγίδευσε και τη διεθνή κοινή γνώμη. Ή, στην καλύτερη περίπτωση, όλος ο κόσμος στο εξωτερικό μούδιασε. Και πολλές κυβερνήσεις έσπευσαν να αναγνωρίσουν τη χούντα των συνταγματαρχών.
Η πέμπτη: Όλες οι αντιχουντικές δυνάμεις παρέμειναν για αρκετό καιρό διασπασμένες. Υπήρξαν εύλογες δικαιολογίες. Κάποιοι δεν ήθελαν μαζί τους το βασιλιά. Υπήρχαν πολλές ενστάσεις για τη σύμπτυξη μαζί του σε ένα αντιδικτατορικό μέτωπο. Και εκείνος ετοίμαζε δικτατορία. Πλην, όμως, με τους στρατηγούς. Και όχι με τους συνταγματάρχες. Γιατί να τον εμπιστευτούν, λοιπόν;
Η έκτη: Η χούντα, ως κυβέρνηση, κατάφερε με τα χρόνια να αποκτήσει ρίζες σε πολλά λαϊκά στρώματα. Δεν είναι η ώρα να τις περιγράψω. Και ούτε να τα τακτοποιήσω. Εμείς, οι υπόλοιποι, ευτυχώς αποκτήσαμε ένα άλλοθι. Τον κόσμο, τις εκατοντάδες χιλιάδες των Αθηναίων, που συνέρρευσαν για να συνοδεύσουν τη σορό του Γιώργου Παπανδρέου, του Γέρου της Δημοκρατίας.
Η έβδομη: Βεβαίως είχαμε τις κορυφαίες αντιστασιακές πράξεις. Την κατάληψη της Νομικής το Φεβρουάριο του 1973 και τον ξεσηκωμό στο Πολυτεχνείο το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς. Πλην, όμως, αυτές οι κορυφαίες πράξεις δεν έριξαν τη δικτατορία. Αυτή κατέρρευσε κάτω από το βάρος των ευθυνών της στο μεγάλο έγκλημα και προδοσία στην Κύπρο.
Τι δημιούργησε η Μεταπολίτευση; Και τι προσφέρει ακόμα; Στο παρόν και στο μέλλον της χώρας.
Εγκαθίδρυσε μια γνήσια και ανοιχτή Δημοκρατία! Ένα πλήρη κατάλογο ελευθεριών. Καθιέρωσε ελεύθερες εκλογές. Χωρίς τις γνωστές ιστορικά συνθήκες και περιστάσεις βίας και νοθείας. Οικοδόμησε ένα ολοκληρωμένο σύστημα δημοκρατικών θεσμών. Με κορυφαίο την τοπική αυτοδιοίκηση. Σε όλους τους βαθμούς.
Εδραίωσε ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος. Οι όποιες παθογένειές του δεν ακυρώνουν το ΕΣΥ την δωρεάν παιδεία και τους άλλους θεσμούς πρόνοιας υπέρ των αδυνάτων συμπολιτών μας. Ανέπτυξε, αν δεν διαμόρφωσε, μια πλειοψηφική μεσαία τάξη. Κατέστρωσε ένα ισχυρό πλέγμα προστασίας των αγροτών μας.
Μετέφερε μεγάλο μέρος του εθνικού εισοδήματος από το μητροπολιτικό κέντρο στην περιφέρεια. Και, για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Κατέστησε την χώρα μας πρωταγωνίστρια σε πρωτοβουλίες ειρήνης και διεθνούς δημιουργικού διαλόγου. Και στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.
Με ένα τελικό συμπέρασμα. Τίποτε δεν είναι δεδομένο. Ούτε η Δημοκρατία. Ούτε οι κορυφαίοι θεσμοί της. Ο εμπλουτισμός του στοχασμού μας με ιστορικά στοιχεία είναι απαραίτητος.
Πρώτο Θέμα, Κυριακή, 23.04.2017
Δημοσίευση Σχολίου